تمام آزمایشگاه ها بسته به نوع فعالیت خود برای انجام آزمایش های تحقیق و توسعه، کنترل کیفیت، آزمایشات علمی و آزمایشات بالینی به مجموعه‌ای از تجهیزات تست آزمایشگاهی نیاز دارند. این تجهیزات تست آزمایشگاهی بسته به کاربرد آنها، از ابزارهای ساده مانند ظروف شیشه ای حجم سنجی تا دستگاه‌های پیچیده مانند دستگاه های کروماتوگرافی را شامل می شوند.
کسب نتایج دقیق و قابل استناد در آزمایشگاه ها تا حد زیادی به استفاده از تجهیزات آزمایشگاهی استاندارد و دقیق بستگی دارد.
برای معرفی و بررسی کامل اتاق تست و نگهداری کلیک کنید.
با توجه به تنوع زیادی که امروزه در تجهیزات تست وجود دارد می بایست قبل از انتخاب این تجهیزات به خوبی از امکانات آن ها آگاهی کسب کرد و از طرفی نیازهای خود را که می بایست با استفاده از این تجهیزات برطرف کرد شناخت.
در این مقاله می خواهیم شما را با ابعاد مختلف تجهیزات تست آزمایشگاهی آشنا کنیم. پس با ما همراه باشید.
معرفی تجهیزات آزمایشگاهی
تجهیزات آزمایشگاهی مجموعه‌ای از ابزار و لوازم مورد استفاده در آزمایشگاه‌ها می باشند که برای کار در آزمایشگاه ها ضروری می باشند.
هر آزمایشگاه بسته به نوع آزمایشات انجام شده در آن ممکن است تجهیزات خاص خود را داشته باشد که لزوماً در یک آزمایشگاه با زمینه فعالیت دیگر کاربرد نداشته باشد.
برای مثال تمام تجهیزات تست مورد استفاده در یک آزمایشگاه تشخیص طبی در یک آزمایشگاه شیمی مورد نیاز نیست. هرچند که ممکن است یک سری تجهیزات تست آزمایشگاهی مشترک در هر دو آزمایشگاه وجود داشته باشد.
اهمیت کیفیت تجهیزات تست آزمایشگاهی
استفاده از تجهیزات تست آزمایشگاهی با کیفیت و مطابق با استانداردهای روز دنیا بسیار حائز اهمیت است. دانشجویان، محققین و کارکنان آزمایشگاه ها برای کسب نتایج معتبر، قابل استناد و مرتبط با یکدیگر به تجهیزات آزمایشگاهی با کیفیت نیاز دارند. همچنین استفاده از تجهیزات تست آزمایشگاهی با کیفیت به طور مستقیم با ایمنی کاربران ارتباط دارد و موجب کاهش چشم گیر هزینه های مالی و آسیب های جانی خواهد شد.
از طرفی بدون استفاده از از تجهیزات آزمایشگاهی استاندارد نمی توان محصولات با کیفیت تولید و به مصرف کنندگان ارائه کرد.
از این رو مجهز کردن آزمایشگاه با مجموعه ی کاملی از تجهیزات تست با کیفیت، با دقت بالا و استاندارد از جهات مختلف اهمیت زیادی دارد. در واقع پرداخت هزینه برای تجهیز آزمایشگاه ها با تجهیزات تست آزمایشگاهی با کیفیت بالا نوعی سرمایه گذاری محسوب می گردد.
اهمیت استفاده از تجهیزات تست به حدی بالاست که مراجع معتبری همچون WHO در بخش هایی از اصول GLP یا همان Good Laboratory Practice به این موضوع پرداخته اند. در ادامه به طور مختصر این بخش را برای شما شرح خواهیم داد.
GLP و تجهیزات تست آزمایشگاهی
اصول GLP بر کافی بودن تعداد تجهیزات تست آزمایشگاهی برای انجام تست ها تاکید دارد. همچنین برنامه مدونی برای اعتبارسنجی، کالیبراسیون و تعمیرات و نگهداری تجهیزات در بازه های زمانی از پیش تعیین شده باید وجود داشته باشد تا از عملکرد صحیح دستگاه ها در بازه های زمانی مشخص اطمینان حاصل کرد.
همچین سوابق و مستندات کار با تجهیزات آزمایشگاهی، تعمیرات، کالیبراسیون ها و… می بایست برای اطلاع از وضعیت دقیق دستگاه ها همیشه موجود و در دسترس باشد.
کالیبراسیون و تعمیرات و نگهداری دستگاه ها می بایست توسط مراجع معتبر و قابل اعتماد صورت پذیرد.
انواع تجهیزات آزمایشگاهی
تجهیزات تست آزمایشگاهی طیف وسیعی از ابزار، وسایل و دستگاه ها را شامل می شود. در این بخش قصد داریم یک تقسیم بندی کلی از تجهیزات تست آزمایشگاهی را به شما ارائه دهیم.
در یک تقسیم بندی تجهیزات تست آزمایشگاهی به دو دسته ی عمومی و تخصصی تقسیم بندی می شوند.
تجهیزات آزمایشگاهی عمومی
بعضی از تجهیزات تست آزمایشگاهی در همه‌ی انواع آزمایشگاه‌ها، جدای از زمینه فعالیت آن ها مشترک بوده و وجود آن ها ضروری می باشد که به آن ها تجهیزات تست آزمایشگاهی عمومی گفته می شود. از جمله این تجهیزات آزمایشگاهی می توان به لوازم شیشه ای حجم سنجی، ترازو، یخچال، همزن و … اشاره کرد که معمولاً ابزار و وسایل ساده ای هستند. اما گاهی تجهیزات آزمایشگاهی عمومی نیز شامل دستگاه های پیچیده تر مانند pHمتر، سانتریفوژ و … می شود. این دستگاه ها نیز در بسیاری از آزمایشگاه ها کاربرد دارند.
تجهیزات تست آزمایشگاهی تخصصی
اما یک سری از تجهیزات تست آزمایشگاهی که ابزار تخصصی محسوب می شوند، بسته به فعالیت آزمایشگاه در یک سری از آن ها ضروری بوده و در یک سری از آزمایشگاه ها اصلا مورد استفاده قرار نخواهند گرفت.
برای مثال دستگاه کروماتوگرافی مایع که یک دستگاه آنالیزور بسیار پیشرفته مورد استفاده در آزمایشگاه های شیمی میباشد، در آزمایشگاه میکروبیولوژی مورد استفاده قرار نخواهد گرفت.
4 گروه اصلی تجهیزات تست آزمایشگاهی
در یک تقسیم بندی کلی دیگر، تجهیزات تست آزمایشگاهی در 4 گروه اصلی طبقه بندی می شوند:
- ظروف شیشه ای
- دستگاه های آزمایشگاهی
- دستگاه های تحلیلی (آنالیتیکی)
- دستگاه های ذخیره سازی
در ادامه این طبقه بندی تجهیزات تست آزمایشگاهی را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
ظروف شیشه ای
ظروف شیشه ای جزو تجهیزات تست آزمایشگاهی عمومی هستند، یعنی وجود آن ها در تمام آزمایشگاه ها ضروری می باشد. این تجهیزات به عنوان ظروف حجم سنجی یا برای نگهداری مواد شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرند. از جمله این ظروف می توان به بشر، ارلن، پیپت، استوانه مدرج و … اشاره کرد.
دستگاه های آزمایشگاهی
دستگاه های آزمایشگاهی تجهیزات تست آزمایشگاهی هستند که برای انجام آزمایشات مورد استفاده قرار می گیرد. نوع دستگاه آزمایشگاهی مورد نیاز در هر آزمایشگاه به فعالیت انجام شده در آن آزمایشگاه بستگی دارد. برای مثال آزمایشگاه شیمی یک شرکت داروسازی به دستگاه هود شیمیایی و چمبر پایداری نیاز دارد در حالی که در آزمایشگاه میکروب شناسی همان شرکت دستگاه اتوکلاو، هود بیولوژیک و انکوباتور مورد نیاز است.
دستگاه های تحلیلی (آنالیتیکی)
این دسته از تجهیزات تست آزمایشگاهی دستگاه های بسیار دقیق و حساس هستند که هدف از استفاده از آن ها تجزیه و تحلیل کیفی و کمی نمونه ها، و اندازه گیری مقدار دقیق ترکیبات شیمیایی موجود در یک نمونه می باشد. در نهایت این دستگاه ها می توانند نتایج تست را به صورت یک سری داده ارائه دهند. انواع مختلفی از این دستگاه ها وجود دارد که از جمله آن ها می توان به دستگاه HPLC، GC، طیف سنج ها مثل دستگاه فلورسانس و آنالایزرهای اندازه ذرات اشاره کرد.
دستگاه های ذخیره سازی
یکی از موضوعات حائز اهمیت در محیط های آزمایشگاهی نگهداری مواد در شرایط مناسب ذخیره سازی آن هاست. بسیاری از مواد شیمیایی برای عملکرد درست و جلوگیری از تخریب آن ها به نگهداری در شرایط ویژه ای نیاز دارند.
برخی از تجهیزات تست آزمایشگاهی شرایط نگهداری خاص را برای این مواد فراهم می کنند. به این دسته از تجهیزات تست آزمایشگاهی، ابزارها یا دستگاه های ذخیره سازی می گویند. از جمله این تجهیزات آزمایشگاهی می توان به یخچال و فریزر اشاره کرد.
همچنین کمد ها، قفسه و کابینت ها نیز در این طبقه بندی از تجهیزات تست آزمایشگاهی قرار می گیرند.
معیار انتخاب تجهیزات تست آزمایشگاهی مناسب
با وجود تنوع بسیار زیادی که امروزه در میان تجهیزات تست آزمایشگاهی وجود دارد انتخاب ابزار مناسب ممکن است یک چالش مهم باشد. در این بخش از مقاله قصد داریم نکاتی را برای یک انتخاب هوشمندانه تجهیزات آزمایشگاهی به شما ارائه دهیم. برای یک انتخاب مناسب نکات زیر را در نظر بگیرید.
نیازهای خود را تعیین کنید
قبل از خرید هر گونه تجهیزات تست آزمایشگاهی، ابتدا نیازهای خود را تعیین کنید. نوع آزمایش هایی که قرار است انجام دهید، مقدار بودجه شما برای خرید تجهیزات آزمایشگاهی، فضای موجود در آزمایشگاه شما و…. موارد محدود کننده ی گزینه های شما خواهند بود. تنها بر تجهیزاتی تمرکز کنید که نیازهای خاص شما را برآورده می کند.
کیفیت و دوام را در نظر بگیرید
با انتخاب تجهیزات تست آزمایشگاهی با کیفیت و دوام بالا ممکن است نیاز به هزینه بیشتری از قبل داشته باشید اما با این کار اطمینان دارید در مقابل پرداخت این هزینه بهترین گزینه را دریافت خواهید کرد. با این کار به دلیل عدم نیاز به تعویض مکرر تجهیزات، در درازمدت در هزینه خود صرفه جویی خواهید کرد.
برند مناسب را انتخاب کنید
برای انتخاب تجهیزات تست آزمایشگاهی، به دنبال برندهای شناخته شده در صنعت باشید. زیرا این برندها هرچند ممکن است هزینه بیشتری نیاز داشته باشد اما اغلب قابل اعتمادتر هستند و پشتیبانی بهتری از مشتری ارائه می دهند.
به تعمیر و نگهداری تجهیزات آزمایشگاهی فکر کنید
تجهیزات تست آزمایشگاهی نیاز به نگهداری و تعمیرات منظم دارند. تجهیزاتی را انتخاب کنید که تعمیر و نگهداری آن ها آسان بوده و قطعات یدکی آن ها به راحتی در دسترس باشد.
به دنبال مشاوره تخصصی باشید
اگر مطمئن نیستید که چه تجهیزاتی را انتخاب کنید با متخصصان دیگر در زمینه خود مشورت کنید. این متخصصان می توانند به شما در تصمیم گیری آگاهانه در هنگام انتخاب تجهیزات تست آزمایشگاهی مناسب کمک کنند.
برای مشاوره رایگان با کارشناسان ما با ما تماس بگیرید.
ایمنی را فراموش نکنید
ایمنی همیشه باید در اولویت اول در آزمایشگاه باشد. هنگام انتخاب تجهیزات تست آزمایشگاهی، اطمینان حاصل نمایید که تجهیزاتی را انتخاب می کنید که با در نظر گرفتن ایمنی و برای به حداقل رساندن خطرات احتمالی طراحی شده اند.
جمع بندی
استفاده از تجهیزات تست آزمایشگاهی استاندارد و دقیق تا حد زیادی تضمین کننده کسب نتایج دقیق و قابل استناد در آزمایشگاه ها، ایمنی کاربران، کاهش هزینه های مالی و جانی و تولید محصولات با کیفیت می باشد. انتخاب دقیق تجهیزات تست بر اساس نیاز یکی از مهمترین بخش های راه اندازی یک آزمایشگاه می باشد. بعد از انتخاب تجهیزات آزمایشگاهی مرحله بعد استفاده صحیح و نگهداری از این دستگاه ها می باشد. این موضوعات همگی به حدی قابل توجه و مهم هستند که مراجع معتبر مطالب مهمی را در خصوص آن ها ارائه داده اند.