امروزه با پیشرفت صنایع پتروشیمی، مشاغلی که با محیط‌های شیمیایی و صنعتی و یا نفت سروکار دارند، به دنبال راهی برای به حداقل رساندن خطرات هستند. وجود بخارات یا گازهای قابل اشتعال در این محیط‌ها می‌تواند خطرات جبران‌ناپذیری مثل تخریب تاسیسات یا تلفات جانی به بار بیاورد. یکی از تجهیزاتی که می‌تواند از خطر انفجار جلوگیری کند، محفظه ضد انفجار است که در ادامه درباره آن بیشتر می‌خوانیم.
معرفی صنعت پتروشیمی
پتروشیمی صنعتی است که در آن محصولات شیمیایی را از طریق پالایش نفت، گاز و دیگر سوخت‌های فسیلی مثل زغال‌سنگ به دست می‌آورند. همچنین از منابع تجدیدپذیر مثل ذرت یا نیشکر هم استفاده می‌کنند؛ بنابراین در صنعت پتروشیمی افراد با خطراتی مواجه‌اند. ازآنجایی‌که این افراد با گازهای قابل اشتعال روبرو هستند که با کوچک‌ترین اشتباهی به انفجار منجر می‌شوند، رعایت ایمنی ضروری است.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد خشک کن های ضد انفجار (آون های ضد انفجار) و مشاوره رایگان کلیک کنید.
محفظه ضد انفجار چیست؟
محفظه ضد انفجار به محفظه یا جعبه ای گفته می‌شود که توانایی مهار کردن انفجار در یک منطقه و محدوده مشخص را دارد. انرژی اضافه به وجود آمده، توسط فلنج‌ها و رزوه‌ها پراکنده می‌شود. پس هرگونه انرژی و اشتعال حاصل از انفجار، در همان محدوده مشخص داخل محفظه دفع می‌شود و به فضای بیرونی راه پیدا نمی‌کند. این روش از روش‌های مهارکردن شناخته می‌شود؛ زیرا برای همین کار طراحی شده است.
محفظه ضد انفجار از چه موادی ساخته شده؟
جرقه‌های الکتریکی، منبع اصلی اشتعال در بسیاری از تجهیزات و محیط‌ها هستند. آلیاژهای مس، آلومینیوم، نقره، فولاد گالوانیزه و فولاد ضدزنگ جزو فلزاتی هستند که جرقه نمی‌زنند. علاوه بر این قابلیت، این مواد کمتر در معرض خوردگی با حلال‌ها یا مایعات هستند؛ پس در نتیجه دوام و ماندگاری بیشتری دارند. البته لازم به ذکر است که این مواد نسبت به موادی که جرقه می‌زنند مانند آهن، مقاومت کمتری دارند. پس باید از آنها به‌خوبی مراقبت کرد.
حالا که با این پیش‌زمینه آشنا شدید حتماً می‌توانید حدس بزنید که محفظه ضد انفجار از چه چیزی ساخته شده است. برای ساخت این تجهیزات از همین مواد ضد جرقه و همچنین مواد غیرفلزی مثل پلاستیک یا پلیمر ترموپلاستیک و… استفاده می‌شود؛ زیرا قرار نیست آتش و انرژی انفجار به بیرون راه پیدا کند.
انواع محفظه ضد انفجار
انواع مختلفی از محفظه ضد انفجار از لحاظ اندازه، متریال و کارکرد وجود دارد که شما باید باتوجه‌به نیازهایی که دارید آن را انتخاب کنید. در ادامه برخی از آنها را ذکر می‌کنیم.
محفظههای ضد شعله
این تجهیزات طوری ساخته شده‌اند که بتوانند در برابر انفجار داخلی مقاومت کنند و فشار خارجی را با استفاده از یک شعله، کاهش دهند. این مسیر شعله می‌تواند به چندین شکل مانند استوانه، هزارتو، فلنج و… باشد. در این مسیر گازها به اندازه‌ای خنک می‌شوند که در هنگام خروج دیگر توانایی اشتعال نداشته باشند.
محفظههای تحت‌فشار
در این نوع از محفظه، با استفاده از فشار سعی می‌کنند گازهای قابل اشتعال را خارج کنند تا هیچ جو انفجاری در محوطه باقی نماند. راه‌های مختلفی برای این کار وجود دارند؛ مانند سیستم پاک‌سازی مواد منفجره. معمولاً این سیستم‌ها به دستگاه سنجش فشار متکی هستند تا مطمئن شوند که گاز منفجره کاملاً از محیط پاک‌سازی شده است.
محفظههای ایمنی ذاتی
این محفظه‌ها دارای مدارهای الکترونیکی هستند. مدارهای الکترونیکی به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که تمام قسمت‌های آنها دارای جرقه و حرارت کمتری هستند، در حدی که جو لازم برای اشتعال و انفجار به وجود نمی‌آید. انرژی موجود در مدار با اتصال به یک دستگاه تست جرقه آزمایش می‌شود و همه چیز قابل‌کنترل است.
محفظههای ضد انفجار محفظه‌ای
از این محفظه‌ها برای انفجارهایی استفاده می‌شود که در آنها گردوغبار و تکه‌های انفجاری به وجود می‌آید. از ورود این گردوغبار به داخل محفظه‌ای که منبع الکتریکی در آن است جلوگیری می‌شود. به‌عبارت‌دیگر، داخل محفظه یک محدوده غیر قابل انفجار طراحی و دمای آن کنترل می‌شود.
محفظههای غیر الکتریکی
این نوع حفاظت، خطر اشتعال از طریق تجهیزات غیر الکتریکی را در میان گازهای انفجاری برطرف می‌کند. این تجهیزات شامل مواردی مانند یاتاقان‌ها، چرخ‌دنده‌ها، هیدرولیک و… می‌شود.
محفظههای پر از روغن
استفاده از این محفظه‌ها زیاد رایج نیست، اما معمولاً برای دستگاه‌های الکتریکی بزرگ کاربرد دارند. در این مدل، تجهیزات با استفاده از یک مایع یا روغن محافظت می‌شوند. به این صورت که تمام یا بخشی از آنها در روغن غوطه‌ور است. این کار باعث می‌شود که گازها یا بخارات قابل اشتعال به منبع الکتریکی دسترسی نداشته باشند؛ در نتیجه انفجار رخ نمی‌دهد.
محفظههای پرشده با شن
این روش حفاظتی زیاد مورد استفاده قرار نمی‌گیرد و اساس آن، پرکردن فضای بسته برای به حداقل رساندن گازها است. وجود شن و ماسه و یا مواد دیگر با اندازه‌های کنترل شده، مانع از به‌وجودآمدن حجم کافی گاز و بخار برای رسیدن به منبع الکتریکی می‌شود.
چرا داشتن محفظه ضد انفجار ضروری است؟
اگر شما هم کسب‌وکاری دارید که در آن با خطرات گفته شده روبرو هستید، حتماً باید تجهیزات ایمنی داشته باشید؛ چون ریسک‌کردن روی جان و مال اصلاً کار درستی نیست. در ادامه پنج دلیل برای اینکه هر مالک کسب‌وکار صنعتی باید محفظه ضد انفجار داشته باشد را آورده‌ایم:
- برای صنایع مختلف تولید می‌شوند و می‌توانید باتوجه‌به نیاز خود، آنها را انتخاب کنید.
- محافظت دوگانه دارند، یعنی هم از تجهیزات شما محافظت می‌کنند و هم از کارکنان شما.
- باعث حفظ اعتبار شما می‌شود؛ چون افراد جویای کار در اولین قدم ایمنی برایشان مهم است.
- همیشه باید قوانین ایمنی را رعایت کنید؛ چون به حداقل رساندن خطرات قطعاً به نفع شماست.
- موفقیت کسب‌وکار شما را تضمین می‌کند؛ چون محیط امنی برای کارکنان فراهم کرده‌اید.
سخن آخر
در این مطلب تلاش کردیم تا شما را با محفظه ضد انفجار در صنعت پتروشیمی آشنا کنیم. این محفظه‌ها تجهیزاتی هستند که برای جلوگیری از خطرات اشتعال و انفجار در محیط‌های صنعتی و شیمیایی ساخته شده‌اند تا تخریب تأسیسات و تلفات جانی اتفاق نیفتد. انواع مختلفی از محفظههای ضد انفجار از لحاظ اندازه، متریال و سیستم وجود دارد که شما باید باتوجه‌به کسب‌وکار و نیازهایتان، بهترین گزینه را انتخاب و تهیه کنید.